Ҫеменкасси ачисем

Муркаш районӗнчи Ҫеменкасси ялӗн ачисем ҫуллахи каникула ӑсатнӑ. «Сывӑ пул, каникул — салам, шкул!» уява ял старости Регина Петровна Быкова пуҫарнипе йӗркеленӗ.

Япӑх ҫанталӑк та ачасене выляса кулма чӑрмантарман. Лапамра хаваслӑ юрӑ янӑранӑ. Ирхине ачасемпе аслисем ҫӳп-ҫап пуҫтарса лапама илемлетнӗ.

Регина Петровна уява уҫнӑ, программӑпа паллаштарнӑ. Конкурссем хаваслӑ иртнӗ. Уява Ириска клоунессӑпа Мэри пиратка ӗҫленӗ. Вӗсем тӗрлӗ конкурс ирттернӗ, фокуссем кӑтартнӑ.

Ачасем ҫулла ҫинчен сӑвӑсем каланӑ. Ирина Воробьева ачасем валли парнесем хатӗрленӗ. Уяв чей ӗҫнипе вӗҫлненнӗ. Ачасем лайӑх канса вӗренӳ ҫулӗ валли хавхаланнӑ.

Сӑнсем (55)

Упнерти туса пӗтрмен клуб

Вӑрнар районӗнчи Упнер ялӗнче ҫул ҫукки халӑха пӑшӑрхантарать. Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, инкек пулас тӑк машинӑсем яла пылчӑкра кӗреймеҫҫӗ.

Упнерти ҫулпа ҫамӑл автомобильсене ҫӳреме йывӑр. Пысӑкрах урапасемшӗн те чӑрмавлӑ. Ҫынсем ытларах урампа ҫуран ҫӳреҫҫӗ, хӑшӗ-пӗри велосипед ҫине ларать. Ялта ҫӑрӑлса тухма май ҫук вырӑнсем те пур. Тӗслӗхрен, кӗпер. Ҫумӑр вӑйлӑ ҫусан ӑна шыв илет. Ҫапах ачасенчен ытларахӑшӗ шкула ҫак ҫулпах ҫӳрет. Халӑх ку пӑтӑрмах пирки вырӑнти администрацие пӗрре мар асӑрхаттарнӑ.

Вера Кондратьева каланӑ тӑрӑх, ҫула тӑватӑ ҫул каяллах тума шантарнӑ. Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ каланӑ тӑрӑх, ҫула юсама укҫа ҫук. Кӑҫал ҫул-йӗре йӗркене кӗртме 537 пин тенкӗ ҫеҫ уйӑрнӑ-мӗн. Кунпа темех тӑваймӑн-мӗн.

Упнерсене ку кӑна пӑшӑрхантармасть. Халӑх ялти туса пӗтермен икӗ хутлӑ ҫуртшӑн пӑшӑрханать. Ку ӗҫе 20 ҫул каяллах пӑрахӑҫланӑ иккен. Ачасем вара унта выляма ҫӳреҫҫӗ. Иван Афанасьев каланӑ тӑрӑх, ку ҫурта йӑтса антарма 3 миллион тенкӗ кирлӗ!

Пулӑ тытма кӑмӑллакансем ҫанталӑкӑн кирек хӑш пулӑмӗнче те ӑмӑртусем йӗркелеме май тупаҫҫӗ.

Ҫак кунсенче Аслӑ Елчӗк ялӗ ҫумӗнчи Тӗпсӗр кỹлӗ тӗрлӗ ỹсӗмри ҫынсен сассипе тулнӑ. Пулӑ тытма юратакансем В.Н.Грядкин милици майорне асӑнса йӗркеленӗ пулӑҫсен ӑмӑртӑвне хутшӑннӑ, тӗрлӗ конкурсра тӗрӗсленнӗ. Елчӗк ялӗн «Ржавый крючок» команди (ертỹҫи Д. Кузнецов) чи пултарулли пулнӑ. Аслӑ елчӗксен «Клевая рыбалка» (А. Мешков), Елчӗксен «Рыбаки» А. Кудряшов командисем иккӗмӗш тата виҫҫӗмӗш вырӑнсене йышӑннӑ. А. Тябуков «Чи пысӑк пулӑ тытакан», Д. Кузнецов «Чи нумай пулӑ тытакан» номинацисенче ҫӗнтернӗ.

Хаваслӑ тӗлпулу тутлӑ пулӑ шỹрпипе сӑйланнипе вӗҫленнӗ.

Вӑрмар районӗнчи Чулкас ял тӑрӑхӗнче ял урамӗсене юсас тӗллевпе юлашки вӑхӑтра самай ӗҫ пурнӑҫланине пӗлтереҫҫӗ вырӑнтисем.

Асӑннӑ ял тӑрӑхӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, укҫана вырӑнти пӗлтерӗшлӗ ҫулсене тӗпрен юсама тата тытса тӑма уйӑракан субсиди шучӗпе майлаштараҫҫӗ.

Кӑҫал хӑш ялсене юсанине асӑнса кайман та, анчах ӳкерчӗк тӑрӑх хакласан ӗҫлени куҫкӗрет.

Чулкас тӑрӑхӗнчи ялсенчи ҫулсене юсама «Стройтранс» текен обществӑна суйланӑ-мӗн.

Сӑнсем (32)

Вутланти ҫенӗ кӗпер

Комсомольски районӗнчи Вутлан ялӗ ял тӑрӑхӗн администрацийӗ пулӑшнипе тата хӑйсем тӑрӑшнипе кӗпер тунӑ. Вӑл тӗп урампа Чапаев урамне ҫыхӑнтарать.

Унччен ҫынсене те, выльӑх-чӗрлӗхе те пӗр урамран теприне ҫитме йывӑр пулнӑ. Кӗпер тумашкӑн пӗренесене харпӑр усламҫӑ кӳрсе килнӗ, хӑмасемпе ял тӑрӑхӗн администрацийӗ тивӗҫтернӗ. Пӑтасемпе ытти хатӗр-хӗтӗре ҫынсем килӗсенчен илсе тухнӑ.

Халӑх кӗпере 3 кунра туса пӗтернӗ.

«Яла халалласа палӑк ан лартӑр, ӑна ура ҫине тӑратӑр!» ҫак сӑмахсене тӗпе хурса иртнӗ Ҫӗрпӳ районӗнчи Вӑрманкасси ялӗн уявӗ. Ял пысӑках мар, унта 38 хуҫалӑх шутланать, 41 ҫын пурӑнать.

Апакасси шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Елена Павлова сценарий хатӗрленӗ, уява чӑвашла ертсе пынӑ. Алевтина Иванова библиотекарь ял историне халалланӑ стенд хатӗрленӗ. Ӑна ҫынсем кӑсӑклансах вуланӑ. Елена Павлова ял историне каласа кӑтартнӑ. Халап тӑрӑх, ӑна Паттӑрӑн пӗр ывӑлӗ пуҫарса янӑ. Ҫавӑнпа Вӑрманкасси 1923 ҫулччен Хитре Патӑръяль ятлӑ пулнӑ-мӗн.

«Шуҫӑм» ансамбль юрӑсем шӑрантарнӑ. Римма Викторова, Ольга Емельянова та хӑйсен юратнӑ юррисене юрланӑ. 80 ҫултан аслӑрах кинемейсем ташланӑ. 8-мӗш класра вӗренекен Виктория Павлова тата унӑн амӑшӗ хӑйсем ҫырнӑ, А.Орлов-Шуҫӑм композитора халалланӑ сӑввисене вуланӑ.

Уявра пурте сӗтел хушшине ларса шӳрпепе хӑналаннӑ.

Сӑнсем (28)

Уява пынӑ ачасем

Муркаш районӗнчи Ҫеменкасси те республикӑри чылай ял пекех уява пухӑннӑ. Каҫ кӳлӗм ваттисем те, кӗҫӗннисем те уяв лапамне ҫитнӗ.

Мероприятие ял старости Регина Быкова уҫнӑ. Вӑл ял уявне паллӑ тӑвасси йӑлана кӗнине, ял малалла аталаннине палӑртнӑ.

Атапай ял клубӗн ҫумӗнчи «Сурпан» ушкӑн сцена ҫине тухни ҫеменкассисемшӗн чӑн-чӑн парне палнӑ. Вӗсен юррисем куракансене килӗшнӗ. Муркаш районӗнчи депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Валерий Вязов артистсене Тав ҫырӑвӗпе чысланӑ.

Уява кашниех хӑйӗн апат-ҫимӗҫӗпе килнӗ. Пӗрисем кукӑль пӗҫернӗ, теприсем — печени. Римма Михайлова повар вара пурин валли те хашлама хатӗрленӗ.

Сӑнсем (27)

Николай Иванович Есенцев

Вӑрнар районӗнчи Хапӑс ялӗнче пурӑнакан Николай Есенцев пахчара 30 ҫул ытла ӗҫлет. Ҫак ӗҫ ӑна питӗ килӗшет. Николай Васильевичӑн ку енӗпе ятарлӑ пӗлӳ ҫук пулсан та вӑл темӗн тӗрлӗ ҫимӗҫ, йывӑҫ ӳстерет.

Унӑн пахчинче иҫӗм ҫырли, черешня, алыча, груша, панулми, хурлӑхан, хӑмла ҫырли, йӗплӗ хурлӑхан, ҫӗмӗрт, хура хӑмла ҫырли тата ытти те ӳсеҫҫӗ. Хуҫалӑхра ӑна хӗрӗ Елена пулӑшать. Вӑл чечексем, хурӑн ҫырли, арпус, дыня, сухан тата ытти ҫимӗҫе лартса ӳстерет.

Есенцовсем ӗҫчен те пултаруллӑ ҫынсем. Николай Иванович Вӑрнарти пултарулӑх ҫуртӗнче вӗрентекенре ӗҫлет. Вӑл чылай теннисиста хатӗрленӗ. Елена Николаевна — Вӑрнарти ача-пӑча ӳнер шкулӗн ӳнер уйрӑмӗн заведующийӗ.

Сӑнсем (22)

Анаткассем - уявра

Ҫурла уйахӗн 20-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Анаткас ялӗ ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ. Уяв ялти чи илемлӗ вырӑнта — пӗве хӗрринче — иртнӗ.

Мероприятие Шуршӑлти культурӑпа информаци центрӗн ӗҫченӗсем ертсе пынӑ. Шуршӑл ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ В.Н.Алексеев уява уҫнӑ хыҫҫӑн ентешӗсене саламланӑ. Юбилярсене, хастар ҫынсене грамотӑсемпе, парнесемпе чысланӑ.

Анаткассен уявне «Звездный» халӑх ансамблӗ, «Шурӑмпуҫ» вокал ансамблӗ, «Илем» фольклор ансамблӗ хутшӑннӑ. Халӑх кашнине хапӑл туса йышӑннӑ. Анаткасра пурӑнакан Л.П.Федорова тӑван ялӗ пирки хӑй ҫырнӑ сӑввисене вуласа панӑ.

Унтан анаткассемпе хӑнасем сӗтел хушшине ларса наци ҫимӗҫӗпе сӑйланнӑ. Уяв пурин кӑмӑлне те ҫӗленӗ.

Сӑнсем (62)

Мӑн чурашсем пуйӑс ҫулне сӳтсе яваҫҫӗ

Етӗрне районӗнчи Мӑн Чураш ялӗнче пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссем ҫӳремелли ҫул тӑвас ыйтупа пуху иртнӗ. Аса илтеретпӗр, «Мускав–Хусан– Екатеринбург» магистраль пирӗн республикӑри темиҫе район тӑрӑх иртмелле, ҫав шутра Етӗрне тӑрӑхӗ те пур.

Пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑс ҫулӗ асӑннӑ районти Мӑн Чураш ял тӑрӑхӗн территорийӗпе урлӑ каҫмаллине шута илсе халӑх йышлӑ пуҫтарӑннӑ.

Уйкас Чурашра пурӑнакансем уйрӑмах шуйханнӑ тесен те йӑнӑш мар-тӑр. Магистраль ҫав ял ҫумӗпе каймалла. Ҫынсем ыйту ҫине ыйту панӑ. Ҫынсене проект хакӗ те, унта вырӑнти халӑх валли ӗҫ вырӑнӗ пулассипе пулмасси те, пуйӑс сасси канлӗхе татмасси пирки те сӑмах хускатнӑ. Ыйтусене район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ В.Ю. Еремеев, капиталлӑ строительство пайӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ О.П. Иванов, вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ В.Н. Черлаков тата Мускавран ятарласа килнӗ йыш тӗплӗн хуравланӑ.

Унтан пухура Мӑн Чураш ял тӑрӑхӗн аталанӑвӗн тӗп планне улшӑну кӗртме йышӑннӑ.